اسم دمی لخلاخ از کلمه عربی لخلخه گرفته شده است. لخلخه به معنی بوی خوش و انصافا هم که این غذای جنوبی بوی خوش و مطبوعی داره. برای درست کردن این دمی عربی به ماهی نیاز دارید، بومی های بوشهر معمولا این غذا رو با ماهی میدم یا شیر تهیه می کنند اما میشه اون رو با ماهی های دیگه مثل هامور، سرخو، زبیدی و سنگسر جایگزین کرد. به طور کلی هر ماهی که گوشتش سفت باشه برای این غذا مناسبه.

غذاهای جنوبی به خاطر عطر و طعم قوی و البته خوشمزه ای که دارند معروفند، مطمئنا همه تا به حال اسم قلیه ماهی، هواری میگو یا خوراک ماهی حسون رو شنیدید و شاید امتحان کرده باشید و می دونید من چی میگم. جنوبی ها عاشق ماهی و میگو و خوراک های دریایی هستند و به خوبی اونها رو در برنامه غذایی خودشون جا دادند؛ چون که تجربه بهشون نشون داده که موجودات دریایی منبعی غنی برای بدن به شمار میرن.

خوردن غذاهای دریایی نباید فقط مختص مردم جنوب باشه و همه باید ماهی رو در برنامه غذایی خودشون قرار بدن، به همین علت ایران کوک قصد داره خوشمزه ترین غذاهای جنوبی با ماهی رو آموزش بده تا همه ازشون بهره مند بشن و دمی لخلاخ هم یکی از همون غذاهاست.

طرز تهیه دمی لخلاخ 

مرحله اول: آماده کردن ماهی و خیساندن برنج 

پیش از هر چیز از 3 ساعت قبل برنج را در مقداری آب ولرم و اندکی نمک بخیسانید. روی فیله های ماهی نیز مقداری نمک، فلفل، آب لیمو ترش و پودر لیمو عمانی بریزید تا مزه دار شود و بوی ضخمش از بین برود. برای مزه دار کردن ماهی یک ساعت کافی است. مقدار کافی روغن در تابه بریزید و ماهی های مزه دار شده را سرخ کنید. نیازی نیست ماهی ها خیلی سرخ شوند.

مرحله دوم: آماده سازی دمی لخلاخ 

در یک قابلمه با اندازه مناسب مقداری روغن بریزید و پیازهای خلالی را اضافه کنید. هنگامی که پیازها طلایی شدند نیمی از آن را برای تزیین دمی بردارید، سپس سیرهای له شده، فلفل قرمز و زردچوبه را به محتویات قابلمه افزوده و تفت دهید. سبزی ماهی شامل گشنیز، شوید و مقدار کمی شنبلیله را داخل قابلمه بریزید و حدود 3 دقیقه تفت دهید. بعد از این زمان یک پیمانه شیره تمرهندی و 5 پیمانه آب (ترجیحا آب جوش) به مواد اضافه کنید، زمانی که آب به جوش آمد برنج ها را نیز داخل قابلمه بریزید و به اندازه کافی نمک و فلفل سیاه نیز اضافه کنید.

اجازه دهید آب برنج کامل کشیده شود، سپس ماهی های سرخ شده را روی برنج بچینید، درب قابلمه را با دم کنی بپوشانید و بگذارید دمی لخلاخ حدود 30 دقیقه کامل دم بکشد. بعد از آنکه برنج دم کشید ماهی ها را بردارید، برنج را در ظرف مناسب سرو کنید و فیله های ماهی را روی آن بچینید. از پیاز داغ هایی که برداشتید برای تزیین استفاده کنید، همچنین در صورت تمایل مقداری پودر لیمو عمانی و فلفل سیاه روی دمی بپاشید.

اگر دوست دارید ماهی و برنج کاملا با هم ترکیب شوند و آنها را با هم سرو کنید کافی است زمانی که برنج را داخل آب ریختید و آب برنج جوش آمد ماهی ها را نیز اضافه کنید، البته آنها را به آرامی هم بزنید تا فیله ها له نشوند. زمانی که آب برنج کامل کشیده شد آن را دم بگذارید.

چگونه شیره تمرهندی درست کنید؟ 

برای این منظور کافی است 150 گرم تمرهندی را در یک پیمانه آب جوش حل کنید، سپس آن را از صافی رد کنید تا هسته یا ناخالصی های آن کامل گرفته شود.

نکات کلیدی برای تهیه دمی لخلاخ 

- مقدار شنبلیله در سبزی ماهی باید خیلی کم باشد (در حد یک قاشق غذاخوری)، زیرا باعث تلخی غذا می شود.

- اگر ترشی nوست ندارید می توانید شیره تمرهندی را از دستور حذف کنید و به جای آن آب بریزید.

- دمی لخلاخ به صورت آبکش نیز تهیه می شود، کافی است سبزیجات را جداگانه تفت دهید و ماهی های سرخ شده را به آنها اضافه کنید؛ سپس این مایع را لایه لایه بین برنج آبکش شده بریزید و در نهایت دم کنید.

- از ماهی های دیگری همچون زبیدی، صبور، سرخو، سنگسر و ... می توانید استفاده کنید.